Met de uitslag van het Saar-referendum 1935 volgens het Saarstatuut kon Hitler als "zijn overwinning" uitleggen daar de Fransen een pro-Duitse stem als Nazi-stem uitlegden.

1. 1.Het referendum van het Saargebied 1935
   

2. Het Saarland en het Eerste Saarstatuut

3. Twistappel Saarland

4. Het Saar-referendum 1935

1. 1.Het referendum van het Saarland 1935
   

De eerste “Anschluss” viel Hitler , zo te zeggen, in de schoot. Tijdens de conferentie van Versailles verzekerde de Frans minister-president Clemanceau herhaaldelijk dat de Saarlanders van Franse afkomst zijn en voorzover ze toch van Duitse afkomst zijn liever staatsburger van Frankrijk willen zijn. Ondanks hun vastbeslotenheid vonden de Fransen in hun opzet het Saargebied in te lijven in Versailles geen meerderheid. De Russen, die aan de Fransen in een geheim verdrag van 1917 het Saargebied hadden toegezegd, namen geen deel aan de conferentie van Versailles. En de US-president Wilson evenals de Engelse premier Lloyd George gingen niet akkoord dat Frankrijk het gehele Saarland met bevolking en bodemschatten zou annexeren. Als compromis van de 3 grote overwinnaars werd het Saargebied eerst voor 15 jaar onder bestuur van de Volkenbond gesteld. Daarna zou middels een referendum worden besloten of het duurzaam  zelfstandig, Duits of Frans zou worden. De details hiervan werden geregeld in het Verdrag van Versailles art 49 middels het “Saarstatuut”.

2. Het Saarland en het Eerste Saarstatuut

Een vijfkoppige internationaal bezette “Saarcommissie” zou het Saarland in deze 15 jaar in opdracht van de Volkenbond regeren. De Saarcommissie stond onder voorzitterschap van de Franse president. Die ontpopte zich al snel als de alleenvertegenwoordiger van de Franse belangen. Dat veranderde zich niet toen de Canadese en Duitse commissieleden uit protest deze commissie verlieten. De verstandhoudingen aan de Saar verslechterden zich daardoor nog verder tot schade van de betreffende bevolking. Frankrijk bestuurde als een nieuwe heerser aan de Saar. De protesten van de betreffende bevolking werden in opdracht van de Fransen in de commissie, tegen alle voorschriften in, geen enkele keer bij de daartoe bevoegde Volkenbond voorgelegd. De regering in Parijs verplaatste, tegen de strekking van het Verdrag van Versailles in, 5.000 Franse soldaten naar het Saargebied. De Duitse ambtenaren werden voor het grootste deel ontslagen en door Franse vervangen. Het zelfde gebeurt met de leidinggevenden van de Duitse industrie aldaar en bergbouw aan de Saar. 

3. Twistappel Saarland

In 1935 waren de 15 jaar van het Saarstatuut ten einde, en Frankrijk moest het in 1920 in Versailles vastgelegde referendum dulden. Zo was het feit dat er een referendum kwam geen verdienste van kanselier Hitler. In de maanden voor het referendum woedde er een heftige verkiezingsstrijd aan de Saar, waarbij het Franse bewind het thuisvoordeel had, en het Duitse rijk de directe toegang moest ontberen. De verkiezingsstrijd werd van Franse zijde bewust tegen het Nationaal-socialisme alsmede tegen de nieuwe misstanden in het Derde rijk gevoerd. De emoties liepen hoog op en het referendum dreigde in een harde strijd te ontaarden. Dan sloeg de Duitse regeringschef Adolf Hitler de Franse regering voor om de toekomst van het Saargebied in een vriendschappelijke overeenkomst tussen beide regeringen te regelen en van het referendum af te zien. Zijn voorstel luidde: Het Saargebied opnieuw aan te sluiten bij Duitsland en middels een verdrag de economie zo te regelen dat de Franse industrie de bodemschatten aan de Saar zou blijven exploiteren zoals tot dan toe. De Franse regering wees het voorstel af. Ze zag het als Hitlers bekentenis voor de slechte Duitse kansen bij de verkiezingen.

4. Het Saar-referendum 1935

Op 13 januari 1935 werd onder toezicht van de Volkenbond gestemd. 90,8 % van de Saarlanders stemden voor aansluiting bij het Duitse rijk, 8,8 % voor de zelfstandigheid en 0,4 % voor aansluiting bij Frankrijk. Deze verkiezing buiten het Duitse staatsgebied had zonder enige twijfel zonder Duitse manipulatie en intimidatie plaatsgevonden.

En ze werkte, dankzij het verkiezingsthema van de Fransen (“Nationaal socialisme in Duitsland”  in plaats van “Voor Duitsland en tegen Frankrijk”) nu als een toejuiching van het Nationaal-socialisme van kanselier Hitler. (dus contra productief.) Zo bezorgden de Fransen Hitler een binnenlandse triomf die sterker nawerkte als dat ze zouden vermoeden. Voor Hitler was de eerste “Anschluss” na de nederlaag van 1919 tegelijk een volksstemming voor zijn “NSDAP - beweging” . Op 1 maart 1935 ging het bestuur over het Saargebied weer terug naar het Duitse rijk.

Site Vorkriegsgeschichte.de

Auteur Gerd Schultze Rhonhof

Vertaling Willem Zweers

Naar het boek

ISBN: 9783957681706

650 blz

In NL € 44,36